Het is tijd voor een rode lijn, hier en nu. Europa moet handelen ten aanzien van Israël.

Op maandag 23 juni komen de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie bijeen in Brussel om te bepalen of Israël de mensenrechtenclausules van de EU-Israël Associatieovereenkomst heeft geschonden. De beslissing die zij nemen kan een kantelpunt worden voor de geloofwaardigheid van het buitenlands beleid van de EU, dat tot nu toe zwaar is bekritiseerd wegens stilzwijgen en inactiviteit.

Voorafgaand aan deze belangrijke bijeenkomst is vandaag een onafhankelijk juridisch rapport gepubliceerd, opgesteld in opdracht van vijf leden van het Europees Parlement uit vijf verschillende landen en drie politieke families. Het rapport, geschreven door twee vooraanstaande experts in Europees en internationaal recht, stelt onomwonden dat de huidige EU-beleidslijn tegenover Israël juridisch niet langer houdbaar is.

Vautmans: “Geen woorden meer – het is tijd voor daden”
In reactie op de bevindingen van het rapport en de voortdurende escalatie in Gaza, is Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Renew Europe, Open Vld) bijzonder duidelijk:
“Wat we vandaag in Gaza zien, is niet alleen een menselijke tragedie. Het is een collectieve mislukking van ons, als internationale gemeenschap. Elke dag dat Europa niet handelt, worden we medeplichtiger aan genocidaal geweld.”

“Ja, Israël heeft het recht om te bestaan. Ja, het heeft het recht om geweld te gebruiken om gijzelaars te bevrijden. Maar wat premier Netanyahu doet, heeft daar niets mee te maken. Hij straft een volledig volk collectief. Tienduizenden onschuldige burgers – kinderen, moeders, hulpverleners – zijn gedood. De hele Gazastrook is met de grond gelijkgemaakt. Uithongering wordt gebruikt als oorlogstactiek. Dit is geen zelfverdediging. Dit is de vernietiging van onschuldige mensenlevens.”

“Als Europa echt gelooft in een op regels gebaseerde internationale orde, dan volstaan woorden niet meer. We moeten handelen.”

Juridische verplichting tot actie
De recente adviserende opinie van het Internationaal Gerechtshof (ICJ), uitgesproken in juli 2024, stelt ondubbelzinnig dat de langdurige Israëlische bezetting van Palestijns grondgebied illegaal is en zo snel mogelijk moet eindigen. De rechtbank legt expliciete verplichtingen op aan staten wereldwijd om geen verdragen, handelsrelaties of investeringen aan te gaan die deze illegale situatie in stand houden. De EU – die zich in haar verdragen nadrukkelijk verbindt aan internationaal recht en het VN-Handvest – moet nu verantwoordelijkheid nemen.

Het rapport stelt dat de EU:

• De Associatieovereenkomst met Israël (deels of volledig) moet opschorten;
• Een verbod moet overwegen op handel met Israëlische nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever;
• Horizon Europe-financiering aan Israëlische entiteiten moet herzien of stopzetten;
• Investeringen vanuit de EU in bedrijven die bijdragen aan de bezetting actief moet verbieden;
• De visumvrijstelling voor Israëlische kolonisten moet heroverwegen;
• Exportvergunningen voor wapens moet herzien.

Tijd voor sancties
Vautmans sluit zich bij deze aanbevelingen aan en roept op tot gerichte sancties:
“Het is tijd voor gerichte EU-sancties: tegen verantwoordelijke regeringsfunctionarissen, tegen zij die humanitaire hulp blokkeren, tegen de financiers van illegale nederzettingen. We moeten de Associatieovereenkomst opschorten en de import van Israëlische producten in Europa stopzetten.”

“Deze sancties zijn niet anti-Israël. Ze zijn tegen het huidige regime in Israël. En bovenal: ze zijn pro-verantwoordelijkheid, pro-internationaal recht en pro-vrede. Europa heeft anderen voor veel minder gesanctioneerd. De mensen in Gaza hebben onze actie nodig om te overleven. We moeten hier en nu de rode lijn trekken.”