Deze week werd er over de tragische dood van Mawda enorm veel geschreven. Dat er na dit vreselijk voorval een storm van reacties volgde, is niet meer dan normaal. Mawda was pas twee jaar oud en werd reeds van haar jonge leven beroofd. De toekomst die dit onschuldige meisje had kunnen hebben, werd in een haverklap vernietigd.
Alleen heb ik bedenkingen bij de focus van het huidig debat. Dat er op de eerste plaats gekeken moet worden naar hoe dit in godsnaam kon plaatsvinden, spreekt uiteraard voor zich. Het is duidelijk dat een grondig onderzoek naar het afgevuurde schot essentieel is. Net zoals bij elke dodelijke politiekogel is het aan het parket om te beslissen of de politieagent in kwestie een fout beging.
Wat me zorgen baart, is het wijzen van vingers en het afschuiven van verantwoordelijkheid. De discussie is zelfs zo ver gevorderd dat een groot deel van de schuld bij de ouders van het kind zelf wordt gelegd. We glijden af richting een welles-nietesspelletje en wijken af van de essentie. Nu is het meer dan ooit tijd om ons af te vragen hoe we zulk hartverscheurend verlies in de toekomst kunnen vermijden.
Dat de criminele netwerken van mensenhandel en -smokkel hard moeten aangepakt worden, staat voor mij buiten kijf. Het is onaanvaardbaar dat zij er goedkoop vanaf komen en dat onschuldige kinderen keer op keer het slachtoffer worden. Maar deze strijd op zich kan nooit voldoende zijn om deze criminaliteit de wereld uit te helpen. Zij die hier wel van overtuigd zijn, slaan de bal compleet mis.
Zolang wij, Belgische en Europese beleidsmakers, onze verantwoordelijkheid niet opnemen en het asiel -en migratiebeleid niet grondig hervormen, blijft het dweilen met de kraan open. Ik pleitte er reeds voor in mijn boek ‘Waar zijn ze?’ en ik zal het blijven herhalen, we moeten er zo snel mogelijk voor zorgen dat mensen op de vlucht niet misleid worden door mensensmokkelaars en -handelaars.
Om hen de wind uit de zeilen te nemen, moeten we het vertrouwen van deze mensen winnen. Momenteel zijn ze bang door alles wat ze onderweg hebben meegemaakt. Bovendien moeten ze in Europa vaak overleven in erbarmelijke omstandigheden, zijn ze het slachtoffer van geweld of worden ze opgesloten. Ze wantrouwen de overheid en vertrouwen criminelen. Dat moeten we bestrijden. Om dit te verwezenlijken, is het belangrijk om de volwassenen, maar ook kinderen grondig te informeren. Enerzijds over hun rechten, de procedures en de beschikbare diensten. Anderzijds moeten we hen ook waarschuwen voor de leugens die smokkelaars en handelaars hen wijsmaken.
En ja, het gaat over mensen zoals u en ik. Mensen die niet thuishoren in een park of op straat. Begeleiding is cruciaal, elk kind moet toegang hebben tot een kindvriendelijke omgeving, een voogd, medische zorg, onderwijs, psychologische ondersteuning, activiteiten en integratie.
Daarnaast moeten de procedures van asielaanvragen en gezinsherenigingen sneller kunnen verlopen en hebben de Dublin-regels, die bepalen welk land verantwoordelijk is voor een bepaalde asielaanvraag, een grondige hervorming nodig. Momenteel dragen lidstaten aan de Europese grens zoals Griekenland en Italië alle verantwoordelijkheid.
Een betere bescherming en informatieverstrekking moeten hand in hand in gaan met een harde aanpak van smokkelaars en handelaars. Indien we onze les niet snel leren, is de strijd tegen deze vorm van criminaliteit een maat voor niets en is de afschuwelijke dood van Mawda enkel en alleen het begin van een dodelijk tijdperk dat nog meer onschuldige kinderlevens zal eisen.
