“Positieve punten, maar wrang gevoel bij afkopen solidariteit”

Vandaag stelde de Europese Commissie haar langverwachte Europees Asiel- en Migratiepact voor. 

Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Renew Europe, Open Vld) reageert met gemengde gevoelens: “Ik zie zeker heel wat positieve punten. De versterking van onze buitengrenzen, een hardere aanpak van smokkelaars, versnelde asielprocedures, grotere nadruk op terugkeer, samenwerking met derde landen, bescherming van minderjarigen, … allemaal actiepunten waar Renew Europe al maanden voor pleit. Maar toch zit ik met een wrang gevoel in mijn buik omdat autocraten zoals Orban, die verkiezingen winnen met racistische programma’s, solidariteit kunnen afkopen door alleen maar bij te dragen in het terugsturen van asielzoekers, en niet in de opvang. Bovendien wordt er veel te weinig aandacht besteed aan legale migratie, nota bene een belangrijk onderdeel van ons migratiebeleid én nodig voor de toekomst. Zoals zo vaak zit the proof of the pudding in the eating, het wordt dus afwachten hoe dit zich allemaal in de praktijk zal voltrekken.”

Zoals aangekondigd is het pact samengesteld uit drie pijlers.

“In de eerste plaats moeten we inzetten op sterke partnerschappen met onze buren om migratie te ontmoedigen en zij die geen asiel kunnen krijgen terug te kunnen sturen. Vervolgens moeten ook onze buitengrenzen versterkt worden. Maar het échte hete hangijzer is toch het solidariteitsmechanisme onder de lidstaten. De asielquote worden afgeschaft, en van verplichte spreiding is geen sprake meer. Het is duidelijk dat de Commissie een tweede debacle met de Visegrad-landen kost wat kost wil vermijden en daarom voor de pragmatische middenweg kiest. Maar of dit mechanisme zal werken wanneer ons continent onder druk komt te staan is nog maar de vraag,” zegt Vautmans.

Ook wordt er in het pact speciale aandacht besteed aan kinderen in migratie en andere kwetsbare groepen.

“Het is onze plicht om de meest kwetsbaren, de niet-begeleide minderjarigen, te beschermen wanneer ze in Europa arriveren na een traumatische tocht. Elk kind dat we goed opvangen, is een kind dat niet ten prooi valt aan mensensmokkelaars of in de prostitutie terechtkomt. In 2016 kwam Europol met het hallucinante cijfer dat maar liefst 10.000 niet-begeleide minderjarige vluchtelingen spoorloos zijn in Europa. Laat het nieuwe pact de start zijn van een nieuw hoofdstuk waarbij we er alles aan doen om te voorkomen dat deze kinderen zomaar onder de radar verdwijnen. Vandaag geeft de Commissie een belangrijk signaal dat ze kinderen in migratie beter wil beschermen door middel van aangepaste, kindspecifieke procedures en sterker wil inzetten op de aanpak van mensensmokkelaars – die misbruik maken van de huidige, omslachtige asielprocedures – door middel van kortere, meer efficiënte procedures,” aldus Vautmans.

Het pact zal uitgebreid besproken worden op de Raadsbijeenkomst van 8 oktober. Uiteindelijk zal ook het Europees Parlement haar goedkeuring moeten geven.

“Vooraf kondigde Commissaris Johansson al aan dat niemand met dit pact tevreden zal zijn, maar dat dit eerder een basis moet vormen voor de onderhandelingen tussen de lidstaten en het debat in het Europees Parlement. Wie de migratiecrisis en de verdeeldheid in Europa hierover op de voet gevolgd heeft, weet wat ze bedoelt. De puzzelstukken liggen moeilijk, dat blijft onveranderd. Toch stoort het me dat er amper wordt gesproken over legale migratie. Hier en daar las ik iets over bescheiden hervormingen, maar het is onduidelijk hoe dit in de praktijk zal worden vormgegeven. Ik blijf hier dus toch op mijn honger zitten en zal blijven pleiten voor legale wegen voor arbeidsmigratie, zoals met het blue card systeem. Te beginnen morgen in de LIBE-commissie van het Europees Parlement, waar Commissarissen Schinas en Johansson het pact verder zullen toelichten. Wij zijn alvast klaar dit pact uitvoerig te analyseren en te bespreken. Hopelijk stellen de lidstaten zich ook constructief op en kunnen ze elkaar vinden in de essentiële principes van de tekst,” besluit Hilde Vautmans.