Van 10.000 tot 18.000 of 30.000 vermiste kinderen: waar zijn ze?

‘De Europese lidstaten moeten dringend meer inspanningen leveren en de Europese samenwerking tussen politie, justitie en jeugdzorg in de verschillende landen versterken om vermiste kinderen te vinden en beschermen’, schrijft europarlementslid Hilde Vautmans.

18.000 kinderen of misschien wel 30.000 of meer. In het heetst van de strijd en in de schaduw van de pandemie vindt er een andere tragedie plaats in onze Europese Unie. Volgens onderzoek van de Guardian en Lost in Europe, een journalistencollectief, zijn er tussen januari 2018 en december 2020 ten minste 18.000 niet-begeleide migrantenkinderen verdwenen nadat ze in Europa aankwamen. Een aantal dat neerkomt op 17 kinderen per dag! Het onderzoek stelt ook vast dat in 2020 alleen, zo’n 5,768 kinderen verdwenen in 13 verschillende landen, waarbij Italië, België en Griekenland de lijst met een grote voorsprong trekken. Bovendien zijn verschillende organisaties ervan overtuigd dat dit een onderschatting is. Zij schetsen namelijk een heel andere realiteit en sommige experts spreken zelfs over 30.000 vermiste kinderen of meer.

Het is ook geen nieuw fenomeen, want opnieuw herhaalt het verleden zich. Deze problematiek is de Intergroep voor kinderrechten in het Europees Parlement, en mij persoonlijk als co-voorzitter van deze, niet ongekend, noch komen de cijfers als een verrassing. Reeds in 2017 meldde Europol dat er zeker 10.000 kinderen in migratie verdwenen nadat ze in Europa aankwamen. Toen waren we de eersten om te reageren en in 2018 stemden we een Parlementaire Resolutie in het Europees Parlement. Datzelfde jaar nog bracht ik er het boek ‘Waar zijn ze?’ over uit, want laat het duidelijk zijn, dit is Europa onwaardig.

We zeiden het toen en ik herhaal het vandaag: er is meer nodig wanneer kinderen als vermist opgegeven worden. We moeten ze zoeken, of het nu gaat over een kind op de vlucht of een Vlaams kind met blonde lokken. Daarom moeten de Europese lidstaten dringend meer inspanningen leveren en de Europese samenwerking tussen politie, justitie en jeugdzorg in de verschillende landen versterken om vermiste kinderen te vinden en beschermen. 

Niet-begeleide minderjarigen die verdwijnen nadat ze in Europa aankwamen, zijn bij uitstek uiterst kwetsbaar om slachtoffer te worden van mensenhandel, seksuele uitbuiting en andere ernstige vormen van geweld. We weten ook dat deze criminele netwerken het meer en meer op niet-begeleide minderjarigen hebben gemunt, en op een efficiënte wijze misbruik maken van hun kwetsbaarheden. Zo worden ze ingezet voor allerhande verschrikkelijke illegale praktijken, zoals onder andere slavernij, seksuele uitbuiting of gedwongen bedelarij. 

Dat kunnen we echt niet laten gebeuren. Europa moet en kan meer doen om deze kwetsbare kinderen te beschermen. Het gaat over kinderen die al heel wat hebben meegemaakt, hebben afgezien en talloze risico’s namen, en dat, tijdens een onmenselijke en gevaarlijke tocht naar Europa. Want, laat het ons nooit vergeten, achter deze cijfers schuilen echte mensen en gezichten, een persoonlijk verhaal, een zoektocht naar vrijheid en geluk, een schreeuw om gezien, gehoord en begrepen te worden.

Zoals ik wel vaker zeg, of vraag liever: Wat zou jij doen als jouw kind zou verdwijnen? Zou je dan niet willen dat politie en justitie alles in het werk stelt om jouw kind terug te vinden en te redden? Als een kat of kind vermist is, zie je wel op elke boom of in elke bus een flyer om het dier zo snel mogelijk terug te vinden. Gaat het over een kind op de vlucht is het een ander verhaal. Sinds wanneer zijn we zo onverschillig geworden voor het lijden van andere mensen? 

Europa zou voor deze kinderen een veilige haven moeten zijn. Een Europese haven waar we ook de rechten van kinderen op de vlucht, en voornamelijk niet-begeleide minderjarigen, daadwerkelijk verzekeren, net zoals het kinderrechtenverdrag, dat bovendien geratificeerd werd door alle Europese lidstaten, ons terecht vraagt. Deze kinderen hebben al genoeg geleden en deze schokkende cijfers tonen klaar en duidelijk aan dat ons huidig systeem niet werkt. We hebben nood aan duidelijke en eenvoudige regels die de mensenrechten respecteren en kinderen op de voorgrond plaatsen, betere en kindvriendelijke procedures die kinderen niet afschrikken en meer samenwerking tussen de betrokken nationale autoriteiten om op een gecoördineerde en efficiënte manier actie te ondernemen wanneer een kind verdwijnt.

Ik ben er mij van bewust dat deze eeuwigdurende pandemie ons allemaal wel raakt, maar dit kan niet gebruikt worden als uitvlucht, noch ontslaat het ons, beleidsmakers van onze verplichtingen. Integendeel, nu meer dan ooit is de nood net het hoogst, want de pandemie heeft net de meest kwetsbaren onder ons nog kwetsbaarder gemaakt. Niet-begeleide minderjarigen hebben dezelfde rechten als hun Europese gelijken, ongeacht migratiestatus, gender, ras, etniciteit, religie of seksuele oriëntatie. Een kind is steeds, eerst en vooral een kind, laat ons dat nooit vergeten. Want, de realiteit is dat een maatschappij die haar kinderen niet kan beschermen, ook al haar burgers in de steek laat.

Gepubliceerd in Knack op 22/04/2021.