Wat Europa kan leren van de Karate Kid

Morgen houdt Commissievoorzitter Ursula von der Leyen haar jaarlijkse “State of the Union”. Als de sfeer in het Europees Parlement een indicator mag zijn: we staan er slecht voor. Collega’s zijn depressief teruggekeerd uit vakantie.

Het leek wel een zomer vol vernederingen voor Europa. Te beginnen met het handelskaderakkoord dat we afsloten met Trump en waarin Europa “slechts” 15 procent exporttarieven opgelegd kreeg, in ruil voor… niets.  Dit werd gevolgd door het beeld van onze Europese leiders die als schoolkinderen moesten plaatsnemen aan de resolute desk van Donald Trump. Oekraïne en Europa volledig afhankelijk van zijn goodwill. En deze week kwamen daar nog die andere foto’s bij: Vladimir Poetin en Narendra Modi letterlijk hand in hand en Xi, Poetin en Kim Jong-un samen op het bordes. Onze Unie staat erbij en kijkt ernaar, verdeeld en verlamd.

Sensei gezocht

Er zijn er in dit Parlement en bij de Commissie die vechtlust tonen. “We moeten ons niet laten doen”, klinkt het dan. We hadden niet met Trump over die tarieven moeten onderhandelen, we moeten “terugslaan”. Met het zogenaamde “anti-dwang-instrument”. Maar wie even nadenkt, weet dat het bluffen is. Trump kan altijd harder terugslaan.

Europa is niet alleen militair afhankelijk van de VS voor haar veiligheid. Ook economisch zijn cruciale schakels van onze economie in Amerikaanse handen: van onze betalingssystemen, tot onze datacenters en cloud-infrastructuur. Als Trump wil, legt hij morgen de Europese economie lam.

Daarom moeten we het slimmer aanpakken. Wie herinnert zich niet de Karate Kid film uit 1984? Daniel LaRusso ging niet zomaar de confrontatie aan met de pestkoppen van de Cobra Kai bende. Eerst trainde hij eindeloos onder het toeziend oog van zijn Sensei. Pas toen hij kracht, techniek en zelfvertrouwen had, ging hij zijn tegenstanders tegemoet. Europa moet hetzelfde doen: eerst hervormen en versterken vooraleer we meppen uitdelen aan Trump, aan China, of wie dan ook.

Trainingsschema

Gelukkig liggen de trainingsschema’s klaar. Onze Italiaanse Sensei’s Mario Draghi en Enrico Letta tekenden ze uit. Hun boodschap in mensentaal: bouw eindelijk een echte interne markt en werk je afhankelijkheid van China en de VS weg. 

Vandaag kosten de obstakels binnen onze eigen markt ons meer dan welke Trump-tarieven ook. Eén voorbeeld uit mijn eigen regio, Limburg: een handelaar importeert dierenvoeding uit verschillende Europese landen en voert die vanuit België opnieuw uit naar Korea en de VS. Telkens opnieuw moet ze alle voedingscertificaten aanvragen, hoewel deze in de verschillende Europese landen al werden goedgekeurd.  Dit is waanzin. Ceci n’est pas une eengemaakte markt.

We moeten ook de nationale grenzen slopen op vlak van energie, kapitaal en digitaal. Onze bedrijven betalen crimineel hoge energieprijzen en verliezen competitiviteit. Amerikaanse en Aziatische concurrenten verpletteren ons. Dat geldt niet alleen voor de grote, klassieke industrie. Onze start-ups hebben nog groetere problemen.  We verliezen al onze jonge techies aan Silicon Valley. Laat ons zorgen dat ze in Europa durfkapitaal vinden, zodat Zuid-Europa het nieuwe Californië wordt.

Hetzelfde met onze defensie-industrie. Waarom zouden wij de Amerikaanse defensiebedrijven blijven spekken, terwijl onze eigen industrie nog steeds versnipperd en zwak is? Met een geïntegreerde Europese defensiemarkt kunnen we zelf voor onze veiligheid zorgen én jobs creëren.

Tenslotte moeten we assertiever worden op de grondstoffenmarkten. China heeft ons in een houdgreep met zeldzame aardmetalen en magneten. Afrika is daarbij een cruciale partner. Het kan niet langer dat Europa lijdzaam toeziet hoe anderen hun greep op onze economie vergroten.

Noodgreep

Europa moet dus dringend aan de bak. De Commissie moet vermijden dat deze zomer van vernedering overgaat in jaren van stilstand. Er is veel mogelijk binnen de huidige Europese verdragen, maar er is ook nood aan een grote institutionele sprong voorwaarts.

De Europese lidstaten zijn dwergen op het wereldtoneel. Zij zijn niet langer in staat hun burgers te beschermen, niet langer capabel onze welvaart te garanderen. Dat politieke mandaat moet naar Europa.

Laten we er geen eindeloze grondwettelijke conventie van maken die jaren aansleept. De derde Europese Sensei, Guy Verhofstadt, heeft vorig mandaat met zijn Europese toekomstconferentie alle werk reeds voorbereid. Een korte maar krachtige “emergency convention” volstaat om de Unie grondig te hervormen. Weg met het nationale vetorecht en de installatie van een rechtstreeks verkozen Europees president die een krachtig democratisch mandaat heeft om te handelen.

Het enige wat nodig is, is politieke wil. De durf en lef om even snel te handelen als Trump. Europa moet leren van de Karate Kid: trainen, sterker worden, en dan pas vechten.