Polen haalt EU-rechtsorde onderuit

Straatsburg – Vandaag debatteerde het Europees Parlement met de Poolse premier Mateusz Morawiecki en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen over de recente uitspraak van het Poolse Grondwettelijk Hof. Zo oordeelde het Hof dat de Poolse grondwet op sommige punten boven het Europese verdrag staat. Daarmee haalt Polen opnieuw één van de belangrijkste principes van de EU onderuit. President von der Leyen reageert hard, maar nu is het tijd om de daad bij het woord te voegen.
 
Hilde Vautmans, Europarlementslid (Renew Europe, Open Vld) en lid van de LIBE Commissie reageert: “President von der Leyen was duidelijk. Ze maakt zich grote zorgen, want de uitspraak zet de fundamenten van de EU op de helling en en het is de eerste keer dat een lidstaat de Europese rechtsorde zo buitenspel zet. De Commissie is hoedster van de verdragen en het is dan ook haar plicht om ze te beschermen. We mogen niet toestaan dat gemeenschappelijke waarden op de helling komen te staan. De Poolse overheid moet ons uitleggen hoe ze het geld van de EU gaat beschermen. We hebben verschillende opties zoals de inbreukprocedure, rechtsstaatmechanisme, Artikel 7 procedure en het opschorten van fondsen. Dit zijn inderdaad allemaal opties, maar we moeten nu ook de daad bij het woord voegen en deze inzetten. En niet, zoals de Raad nogmaals aanhaalde, praten en dialoog voeren zonder actie. Daar is het nu wel wat laat voor. We praten al jaren en het heeft nog niets uitgehaald.”
 
“Het beginsel van de voorrang van het EU-recht is essentieel voor onze Unie. Indien nationaal recht strijdig is met dat van de EU, primeren de Europese regels. Indien dit niet zo zou zijn, zouden de lidstaten hun nationale wetten zwaarder kunnen laten doorwegen en Europese waarden en normen ondergraven. Dit zou betekenen dat de uitvoering van EU-beleid onwerkbaar wordt en dat de rechten van de bevolking zomaar geschonden worden zonder enig gevolg.”
 
“Bovendien heeft de Poolse regering in het verleden al meermaals getoond dat het de rechten van de bevolking of bepaalde bevolkingsgroepen niet respecteert. Uit de laatste enquête van het Europees Parlement blijkt dat zelfs 64% van de eigen Poolse bevolking de evoluties in hun land de verkeerde kant zien opgaan, terwijl slechts 14% van de Polen een beweging in de goede richting ziet. Maar liefst 33% van de Polen beaamt dat het met de EU de goede kant opgaat. Europa moet daarom deze Poolse schendingen met man en macht tegengaan en lidstaten die onze regels, alsook onze waarden en normen in het algemeen naast zich neerleggen, hard en onverbloemd bestraffen. Onze waarden zijn niet onderhandelbaar! De Poolse regering heeft in april 2003 het Europees toetredingsverdrag ondertekend. Polen kreeg hierdoor rechten, maar ook plichten. Europa is geen menu à la carte. Het is alles of niets. Het ging een engagement aan en moet zich aan de spelregels houden. Daar moeten wij hen aan herinneren. Enkel samen kunnen we deze neerwaartse spiraal tegengaan. Polen kan al zeker geen herstelfondsen ontvangen, dat staat voor mij buiten kijf. Ik hoop dat de Commissie me hierin volgt en dat de Raad zo snel mogelijk samenkomt over de Poolse kwestie. Niet om opnieuw wat te praten, maar om de tools in te zetten die er zijn”, besluit Vautmans.