Macron heeft mijn speech over het Europees leger gepikt
Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Open Vld) hoopt dat de Franse president Macron, de komende zes maanden voorzitter van Europa, de lont uit het Russisch-Oekraïens kruitvat trekt én aantoont dat Europa haar op zijn tanden heeft. “Ik heb hem in september bij de kraag gevat in het Elysée en gezegd dat hij werk moet maken van een Europees leger.”
Afgelopen week was er allerlei nieuws over Europa. We hebben de speech van voorzitter Macron gehoord, maar tegelijkertijd was er kritiek op de nieuwe voorzitter van het Europees Parlement: de conservatieve Roberta Metsola. Ze is onder meer tegen abortus. Is haar aanstelling een goede zaak?
Hilde Vautmans: “Ik ken Metsola. Een erg gedreven moeder van vier. Maar we hebben haar ook op de rooster gelegd, vooral over abortus. Ze heeft ons gezegd dat dit haar persoonlijk standpunt is en ook dat van haar partij, maar dat ze zich daardoor niet zal laten leiden.”
Want u pleit er net nu voor om het recht op abortus op te nemen in het Handvest van de Grondrechten van de EU. Toeval?
“Nee. We willen niet dat de klok wordt teruggedraaid.”
Heeft zo’n voorzitter eigenlijk veel macht?
“Wat Metsola moet doen, is het parlement op de kaart zetten. Onze fractie (Renew Europe) heeft samen met de Europese Volkspartij (EVP) en de sociaaldemocraten (S&D) tien prioriteiten voorgesteld voor de komende jaren. Een van de punten is dat parlementsleden ook met wetsvoorstellen kunnen komen. Dan krijg je ook een debatcultuur, want dat mis ik nu wel. Een ander punt is dat er een transnationale lijst komt, waardoor kandidaten in verschillende landen opkomen.”
Misschien vertolkt Metsola wel de tijdgeest: Europa is toch conservatiever aan het worden?
“Landen als Polen en Hongarije zijn conservatief, dat zien we ook in hoe ze omgaan met de rechten voor LGBTQ, of hoe ze de rechtsstaat met de voeten treden. Ze bedreigen Europa langs de binnenkant. Maar net daardoor zijn er ook veel landen erg pro Europa: ik denk aan Frankrijk, Duitsland, Italië, België en Nederland. Het Duitse regeerakkoord is doorspekt met het woord Europa.”
Er wordt al lang voorgesteld om het geld voor Polen en Hongarije uit het Europese herstelfonds daarom in te houden, maar lukt dat ook?
“Wie onze waarden en normen met de voeten treedt, kan geen Europees geld krijgen, vind ik. Maar lidstaten geld afnemen is niet eenvoudig, want bijna alles wordt in Europa unaniem beslist. Polen en Hongarije beschermen elkaar. Unanimiteit is voor hen een godsgeschenk. In de Conferentie over de toekomst van Europa van deze lente wordt ook bekeken of die kan worden afgeschaft.”
Volgens de Amerikaanse president Biden staat de Russische president Poetin klaar om Oekraïne binnen te vallen. Hoe zal Europa reageren?
“De situatie aan de grens is inderdaad zorgwekkend. In het Europees Parlement ben ik coördinator buitenlands beleid voor onze fractie en pleit ik al langer voor een Europees leger. Dat moet dienen als grote stok achter de deur in zo’n situaties. Want we spenderen – met alle Europese lidstaten samen – zo’n 200 miljard euro aan defensie. Vier keer meer dan Rusland, en toch zijn we een militaire dwerg. We zijn als de dood voor de dreigementen van Poetin, terwijl het eigenlijk andersom zou moeten zijn.”
Moet Europa niet meer op Amerikaanse hulp rekenen?
“Europa moet haar op de tanden krijgen en autonoom worden op het vlak van defensie. Daarom ben ik blij dat Macron nu zes maanden voorzitter is. In september heb ik hem in het Elysée bij zijn kraag gevat en gezegd dat hij werk moet maken van een Europees leger. Ik weet dat hij daar voor is, want bij de start van zijn presidentschap heeft hij er in de Sorbonne een speech over gegeven. Macron heeft mijn speech gepikt, dacht ik toen.” (lacht)
Is er voor een Europees leger een draagvlak? Willen lidstaten niet liever autonoom beslissen hoe ze zich verdedigen?
“Een Europees leger is net een van de meest besproken ideeën op het platform van de Conferentie over de toekomst van Europa. Burgers hebben dat onderwerp zelf aangegeven. Ik denk dat ze begrijpen dat we samen veel sterker staan.”
Naar aanleiding van de vorige Rusland-Oekraïnecrisis van 2014 zijn er sancties genomen tegen Rusland waar onze perenboeren nog altijd de gevolgen van dragen. Komen er nieuwe aan?
“Daar gaan heel wat stemmen voor op. Maar ik geloof niet in sancties die op andere sancties volgen. Die pakken de grondoorzaak van het probleem niet aan, terwijl die vaak de bevolking wel raken. We moeten meer doen dan reageren. In plaats van brandjes blussen, moeten we een nieuwe strategie uitwerken. Macron moet nu met Rusland gaan praten. Frankrijk heeft een zeer groot, wereldwijd gewaardeerd diplomatiek netwerk. Ik hoop dat Franse diplomaten aan de kar trekken. Niet alleen Poetin bedreigt Europa, dat geldt ook voor China. Net als voor Turkije.”
Is Europa te naïef?
“Ja, en te verdeeld. Lidstaten dichter bij de Russische grens voelen de hete adem van Poetin in hun nek en willen een resoluut optreden van de EU, andere zijn dan weer voorzichtiger. Zo ondermijn je natuurlijk je eigen positie. Nationale belangen primeren nog altijd te vaak op de Europese en dat heeft gevolgen voor onze collectieve veiligheid. We lijken nog altijd niet te beseffen dat we als één blok sterker staan.”
U bent ook nog schepen in Sint-Truiden, de stad waarvan de burgemeester voor een half jaar is geschorst. Zin om voor die sjerp te gaan?
“Ik hou van mijn fantastische stad, maar daar ben ik nu niet mee bezig. Ik heb net nieuwe bevoegdheden gekregen als schepen, zoals voor horeca en voor lokale handel. Daar concentreer ik me nu op.”
Uw naam circuleert ook voor het federaal parlement. Wordt u de nieuwe Open Vld-lijsttrekker voor de Kamer nu Patrick Dewael ermee stopt?
“Ik ben een goede liberaal, ik zal marcheren daar waar mijn partij mij nodig heeft. Maar ik ben nu goed op dreef in het Europees Parlement en er ligt nog zoveel werk op de plank.”
Gepubliceerd in Het Belang van Limburg op 22/01/2022.